25 juni Beleg en Ontzet
Eén van de jaarlijks belangrijkste dagen van de Huissense Gilden is de herdenking van het beleg en ontzet van Huissen. In 1502 werd Huissen belegerd door Karel van Gelre uit Arnhem, omdat de ligging van Huissen aan de Rijn en zijn relatie met Kleef het een rijk stadje maakte. Doordat men kon vissen in de Rijn en er militaire hulp kwam uit Kleef werd Karel van Gelre verslagen door de Huissenaren.
Dit jaar staat het “Gelderse kampement” weer op de Molenweide. Het Huissense leger zal de hele dag door het centrum lopen. De slag om Huissen en de strijd tussen de Kleefsen en Gelderse troepen zal omstreeks 16:15 plaatsvinden op de Molenweide achter de Albert Heijn. Voor de jeugd is er een speciale zaterdagschool. Hier zal de geschiedenis van Huissen en het beleg en ontzet uitgelegd worden en kan de jeugd ’s middags meelopen met de bende van de Wildeman.
Dit jaar zal de gemeente Lingewaard na het beleg en ontzet een gedenkpaneel, ter hoogte van de Piet Eversstraat, onthullen over de slag en de gevolgen daarvan. Verschillende vertegenwoordigers vanuit Kleef en natuurlijk de gilden zullen hier ook bij aanwezig zijn.
Programma zaterdag 25 juni:
’s Ochtends vroeg gaat de reveilleploeg op pad om de beschermheer, oppergeneraal en koningen te wekken met het gildekanon.
8.00 Eucharistieviering ter herdenking van alle overleden gildebroeders. Na afloop wordt
er gevendeld bij het monument naast de kerk.
10:15 Zaterdagschool. Bijeenkomst op het kerkplein van de Huissense jeugd (en eventueel
ouders). De wildeman zal plotseling binnenkomen en de jeugd meenemen.
11:00 Rondgang van de gilden en verdedigers en verwijderen barricaden
12:30-12:40 Verjaging van Gelderse troepen uit de stad
14:00 De Huissense vissers bij de strang worden belaagd door Gelderse troepen.
14:30 Gelderse troepen worden wederom uit stad verjaagd en gevangengenomen
15:45 Stadomroeper, man met ’t blek, waarschuwt voor de naderende slag.
16:15 De slag om Huissen op de Molenweide en verjaging van de Geldersen, daarna
onthulling van het gedenkpaneel en triomftocht door de stad. Daarna is er een
overwinningsbal.
De tradities en folklore rond de herdenking van het beleg en ontzet van Huissen.
Vrij snel na de oprichting van het St. Gangulphusgilde in 1536 is men begonnen met het herdenken van het beleg en ontzet. Doordat de herdenking al heel oud is staat deze dag bol van tradities en folklore. Twee weken voor de herdenking vindt de aanbestedingsvergadering plaats. Vragen als: wie wordt er wildeman, drager van het visnet, dokters, vuurmaker en bielemannen komen dan aan de orde. Vaak zijn er meerdere kandidaten, en soms worden ook bepaalde functies “verkocht”. Degene die het meest biedt heeft recht op de functie.
Nadat de beschermheer, oppergeneraal en beide koningen gewekt zijn door de reveilleploeg met het gildekanon begint om 8.00 uur de Requiemmis voor de overleden gildebroeders. Achter het rouwvaan en omfloerste trommen gaan de gildebroeders naar de kerk. (Iedereen is welkom bij deze bijzondere kerkdienst). Na de kerkdienst wordt er een vendelhulde gebracht bij het monument naast de kerk.
De Gelderse troepen gaan onder leiding van de St. Laurentiuskoning naar het kampement aan de Molenweide, terwijl de Kleefse troepen in centrum van Huissen blijven onder leiding van de St. Gangulphuskoning. De contacten tussen de troepen zal gebeuren middels een koerier. De dames verzamelen zich in het teerhuis, waar ze veilig kunnen verblijven.
Terwijl de wildeman ondertussen de stad Huissen onveilig maakt, zullen er diverse schermutselingen in de stad plaatsvinden. De wildeman staat symbool voor een Gelderse spion of Moorse knecht van hertog Karel van Gelre, die de hertog op het nippertje redde uit handen van de Huissenaren. Tevens zullen de Kleefse troepen gaan vissen in de Strang, waarvan de opbrengst soms naar de vijand wordt gestuurd om aan te tonen dat zij het beleg lang kunnen volhouden daar er voldoende voedsel in de stad is.
Net voor de slag zal een gildebroeder met “ ’t Blek” door de stad gaan om iedereen te waarschuwen dat de vijand in aantocht is en dat iedereen de ramen en deuren moet sluiten.
Op de Molenweide zal de slag plaatsvinden. Met behulp van zaagsel is er een vuur gemaakt. De generaals openen het gevecht aan weerszijde van het vuur. Uiteindelijk wordt de Gelderse generaal over het vuur getrokken. Dit is het sein om alle Gelderse over het vuur te trekken en te duwen. Na enige tijd is het gevecht voorbij en dan worden de koningen op de schouders genomen onder het gezang “lang leve de koning”. Onder het klokkengelui wordt een rondgang door het bevrijde Huissen gemaakt. De wildeman wordt geboeid door Huissen gevoerd door de bielemannen.